ALLES lijkt tegenwoordig gecertificeerd te moeten worden. Waarom en wie worden daar nu eigenlijk beter van?
Steeds meer taken, producten en processen worden gereguleerd via certificeerbare systemen en keurmerken. Was het eerst vooral het ISO (9000) certificaat dat met regelmaat en overtuiging werd toegepast tegenwoordig lijkt er elke week wel iets bij te komen. Hoe zit dat?
Wie zijn de spelers?
Allereerst is er de Raad voor de Accreditatie. Zij zijn van rechtswege de partij die de vaststelling en overeenstemming voor en van nationale en internationale systemen doen en de certificerende instellingen (CI) accrediteren en controleren per aangevraagd schema (certificeerbaar systeem).
Deze CI's zijn de eerst uitvoerende laag. Per verkregen accreditatie (systeem i.d.) mogen zij (alleen) controleren of een aangeboden systeem inderdaad voldoet aan hetgeen vastgelegd en vereist. Dit doen ze door het uitvoeren van administratieve en praktijkaudits. De meeste CI's zijn grote (internationale) organisaties.
De certificaathouders zijn bedrijven en organisaties (er zijn ook persoonscertificeringen maar daar gaan we hier niet specifiek op in). Zij hebben vaak zogenaamde kwaliteitszorgmanagers (ook wel HSE&Q - health, safety, eviroment and safety managers en KAM of Kz managers) in dienst of huren een extern adviesbureau (2e uitvoerende laag) in (zoals het onze; Connex Quality) in. Zij maken het betreffende systeem, voeren het in en bewaken en onderhouden het.
Waarom zou je een certificeerbaar systeem invoeren?
De enige juiste reden is omdat je -mits correct toegepast- hierdoor de kwaliteit (effectiviteit en efficiëntie) van de betreffende taken, diensten en of processen beter kunt beheersen en verbeteren. Let op! Vanuit deze invalshoek is een juist gekozen kz-systeem een zeer krachtig en gewenst bedrijf(-skundig) middel. Om effect te sorteren is het natuurlijk niet vereist dat je het ingevoerde systeem ook laat certificeren. De certificering (het certificaat) is alleen een openbaar bewijs dat een onafhankelijke derde erkent dat er een dergelijk systeem wordt toegepast.
Waarom worden systemen ingevoerd?
Helaas heel vaak om de verkeerde reden zo zien wij in de markt. Namelijk: een opdrachtgever vereist het. Het bedrijf heeft geen affiniteit met kwaliteitszorg of systemen maar wordt gedwongen door de markt of branche waar het zich in bevindt. Basisvoorwaarde voor een (succesvolle) onderneming is immers de continuïteit. Geen systeem of certificaat dan minder of zelfs geen werk. Opdrachtgevers worden vaak ook geleid door kwaliteitseisen en hun foute aanname dat als een bedrijf gecertificeerd is dat dan het product of dienst automatisch ook goed is.
Waar gaat het fout?
Sowieso in de laatste aanname dat een (kwaliteitszorg) systeem de hoogste kwaliteit oplevert.
De Mercedes- en de Fiatfabrieken zijn beide gecertificeerd via vergelijkbare systemen. Toch is er een duidelijk (en gewenst) kwaliteitsverschil in beide producten. Een kz -systeem regelt de stappen om te komen tot een product, maar dan in een gewenste en vastgelegde kwaliteit, niet per se de hoogste kwaliteit. Overigens, is de hoogste kwaliteit vaak ook helemaal niet nodig.
Daarnaast zit een bepaalde perversiteit in de certificeringssystematiek. Een CI verdient aan het verlenen van een certificaat en het (soms wel halfjaarlijks) controleren ervan. Hoe meer bedrijven gecertificeerd des te meer auditdagen er verkocht worden. Eenmaal bij een bepaalde CI stappen bedrijven nog maar zelden over naar een andere CI, ondanks dat dit wel gewoon mogelijk is. Te veel gedoe of komt het omdat de prijsstelling van veel CI's nogal dicht tegen elkaar aanligt?
De Nederlandse Raad voor accreditatie word belangrijker of relevanter met de toename van het aantal systemen en een CI is gebaat bij veel klanten. Nu blijkt het voor CI's maar zeer beperkt effectief te zijn om bedrijven zelf te interesseren. Dus wordt getracht adviesbureau's te binden. Maar echt enorm effectiever is het om allerlei overheden en partijen te bewegen om al dan niet gezamenlijk een systeem op te zetten en dit onder het mom van kwaliteitsborging aan een marktsegment op te dringen. Ergo, en dat werkt!